Búskaparvøkstur NÚ!

Í temafrágreiðing frá Búskaparráðnum fyri nøkrum árum síðani varð staðfest, at hóast Føroyar verða bólkaðar millum tey ríku londini í heiminum, tá hugt verður eftir inntøkustøði, so liggja vit niðarlaga í hesum bólki og vit eru greitt fátækari enn nærmastu grannar okkara.

Hetta helt eg vera tankavekjandi og ikki sørt skakandi tíðindi, hóast tey ikki fingu serliga rúmd í miðlum og tjaki millum manna annars. Kanska tí at vit velja at lata eyguni aftur fyri slíkum keðiligum staðfestingum. Eg haldi tó, at tað er átrokandi neyðugt at vita, hví hvørt fólk í Føroyum bert framleiðir 80% av tí sum hvør norðmaður, dani ella íslendingur framleiðir. Ísland er tað samfelag í heiminum, sum líkist okkara mest, og tí er tað serliga tankavekjandi, at vit eru væl minni produktiv enn íslendingar.

Eru vit býttari, óproduktivari ella heilt einfalt dovnari? Og skulu vit bara góðtaka tað? Tí vit hava tað jú nóg gott!? Eiga vit ikki heldur at royna at skilja orsøkirnar til hví so er, og byrja at arbeiða okkum upp og koma á hædd við grannalond okkara í produktiviteti.

Vit mugu byrja at fokusera uppá hvat tað er sum kann skapa størri búskaparvøkstur fyri at  fáa størri vælferð fyri okkum føroyingar. Allir búskaparfrøðingar eru samdir um týdningarmestu faktorarnar, sum fremja hægri produktivitet og harvið hægri vøkstri. Hetta er bæði galdandi fyri altjóða viðurkendar búskaparfrøðingar, skiftandi føroysku Búskaparráðini og á Vinnudegnum herfyri, endurtók okkara føroyska Juanna Schrøter Joensen, Ph.D í búskaparfrøði - somu parolu í sera fangandi og skilagóðum fyrilestri:

• Vit mugu hava fólkavøkstur, tað er ein fyritreyt fyri búskaparvøkstri.
• At halda fokus á at tryggja kapping millum vinnufyritøkur. Hetta er serliga neyðugt hjá okkum, har lítli marknaðurin náttúrligt elur fram mono- og duopol. Kappingareftirlitið má styrkjast so vit sum brúkarar fáa so kappingarførar prísir og tænastur sum gjørligt og vinnan gerst so effektiv og harvið lønandi sum gjørligt.
• At lata óproduktivar vinnur sleppa at doyggja og ikki halda tær órentablu vinnurnar koyrandi við studningi ella øðrum. - Hetta hugtakið kallast skapandi oyðing.
• Eggja undir íverksetan, gransking og innovasjón og skapa umstøður fyri at tøkur váðafúsur kapitalur finnur saman við nýggjum vinnuhugskotum
• Arbeiðast má støðugt við at vaksa um útbúgvingarstøði í landi okkara. Tað er ein meginsúla, ið stuðlar undir búskaparvøkstri.

Ábyrgdin liggur á komandi og framtíðar landsstýrum at tryggja, at atlit verða tikin til hesar meginreglur tá politisk inntriv og avgerðir verða tiknar, so vit støðugt halda kósini móti størri vøkstri fyri samfelagið.