fredag den 27. april 2012

Svar frá Johan Dahl uppá skrvl. fyrispurning um at leggja Jarðfeingi saman við Eftirlitsstovnunum á Skálatrøð.


Nr. 37/2011
Gunvør Balle
løgtingskvinna



Fyrispurningur eftir Tingskipanini § 52a.

Fyrispurningur um samanlegging av stovnum, settur Johan Dahl, landsstýrismanni, (at svara skrivliga eftir TS § 52a) 

1.     Ætlar landsstýrismaðurin framvegis at leggja Jarðfeingi saman við eftirlits stovnunum á Skálatrøð?
2.     Um ja, hvørjar eru grundgevingarnar?

Viðmerkingar:
Vinnumálaráðið hevur fingið hoyringsskriv aftur frá Jarðfeingi, um ætlanirnar at leggja stovnin saman við eftirlitsstovnunum á Skálatrøð. Útgangsstøðið fyri svarinum frá Jarðfeingi er, at málið hjá landsstýrismanninum er effektivisering, meðan samanlegging er amboðið. Í drúgvum uppriti mælir Jarðfeingi staðiliga landsstýris­manninum frá at fremja hesar ætlanir, tí talan verður ikki um effektivisering, heldur hinvegin.

Beint aftaná hoyringsskrivið frá Jarðfeingi kom Búskaparfrágreiðingin hjá landsstýrinum. Í henni stendur: ” Í 2012 verða eftirlitini á Skálatrøð, Skráseting Føroya, Kappingareftirlitið og Jarðfeingi  samanløgd í ein stovn, sum eftir ætlan verður nevndur Vinnustýrið. ”

Sostatt tykist avgerð longu vera tikin um, at hesir stovnar skulu leggjast saman, uttan mun til saklig og faklig argument, ið vísa á, at als eingin sparing spyrst burturúr, heldur hinvegin.

Jarðfeingi skrivar:
”Ført varð fram í skitsuni hjá Vinnumálaráðnum um samanlegging og effektivisering, at ein samanlegging av Jarðfeingi og fyristingini á Skálatrøð kann skapa góðar karmar og menning fyri vinnuna á landi og herundir leitingarvirksemi eftir kolvetni. Hetta er ein misskiljing, tí tað er oljuleiting, ið skapar møguleikar fyri vinnuligum virksemi – ikki øvugt.”

Jarðfeingi førir harumframt fram, at ein flyting oman á Skálatrøð er kostnaðarmikil, millum annað tí at um nýggj høli skulu innrættast, má tað væntast at hava munandi kostnað við sær, antin sum íløga ella sum hægri leigukostnaður, samanborið við verandi leigukostnað í Hoyvík. Eisini verður víst á týdningin av, at vísindaliga virksemið á stovninum framhaldandi verður óheft, og at alt virksemið á Jarðfeingi við vissu fer at verða darvað, um tað skal leggjast saman við eftirlitsvirkseminum á Skálatrøð.

Tað eru tí nógv og vælgrundað argument fyri, at endamálið hjá landsstýrismanninum við at leggja stovnarnar saman – nevniliga effektivisering – als ikki verður rokkið við hesum ætlanum, heldur hinvegin, verður talan um meirkostnað, og at virksemi á Jarðfeingi verður darvað við at verða lagt saman við so øðrvísi virkismentan.

Tí er tað sera umráðandi at fáa at vita, um landsstýrismaðurin tekur tilmæli frá Jarðfeingi til eftirtektar og steðgar ætlanini um at leggja stovnarnar saman. Um landsstýrismaðurin hinvegin heldur fast um sína ætlan, er tað av stórum almennum áhuga at fáa greiði á, hvørjar grundgevingar kunnu rættvísgera, at samanleggingin kortini verður framd.



Á Løgtingi, 11. apríl 2012

Gunvør Balle


Svar til spurning 1 og 2
Vinnumálaráðið arbeiðir áhaldandi fyri at skapa vinnuni góðar karmar, og snýr hetta arbeiði seg um skipa fyri einum góðum regluverki og hartil hoyrandi eftirliti og tænastu til vinnuna.

Í hesum sambandi er umráðandi, at umsitingarliga orkan verður brúkt so effektivt sum tilber, samstundis sum uppbygd verða sterk faklig umhvørvi. Afturat hesum kemur, at krav er um áhaldandi sparingar.

Í hesum sambandi er ein áhaldandi umskipan á økinum hjá Vinnumálaráðnum farin fram – bæði innanhýsis í ráðnum og hjá stovnunum.

Á sjóvinnusíðuni er umsitingin savnað í Sjóvinnustýrinum. Tá tað snýr seg um trygd á arbeiðsplássum, matvørutrygd og sjúkur hjá djórum, er umsitingin savnað hjá Heilsufrøðiligu Starvsstovuni.

Fyri at hava ein so rationellan rakstur sum tilber, hava stovnarnir Skráseting Føroya, Kappingareftirlitið, Tryggingareftirlitið, Posteftirlitið og Fjarskiftiseftirlitið verið skipaðir við felags leiðslu og undir somu lon.

Í síni tí varð Jarfrøðisavnið lagt saman við táverandi oljufyrisiting fyri at skapa samvirkisfyrimunir, tá tað snýr seg um jarðfrøðiliga vitan.

Ein samanlegging av Jarðfeingi og stovnunum á Skálatrøð kemur at skapa eitt størri fakligt umhvørvi og eina meira professionella og effektiva umsiting. Stovnarnir á Skálatrøð hava sum arbeiðsøki loyvisveiting, regulering, eftirlit og skráseting, meðan arbeiðsøkið hjá Jarðfeingi er loyvisveiting, regulering, eftirlit, menning, marknaðarføring og gransking.

Nýggja Vinnustýrið kemur at umsita generella vinnulóggávu, sektorlóggávu, menning, marknaðarføring og gransking. Í Vinnustýrinum fara sostatt flest øll viðurskifti, sum hava við vinnulívið at gera, at liggja á einum og sama stað til fyrimuns fyri fyritøkurnar og restina av almennu fyrisitingini.

Eg skilji væl, at atlit skulu takast til granskingarvirksemið hjá Jarðfeingi, og at tann parturin, sum ikki hevur við gransking at gera, kemur at fylla meira í Vinnustýrinum. Hartil er at siga, at sum er, er granskingin saman við loyvisveitings-, eftirlits- og reguleringsfunktiónum, so prinsipielt er ongin broyting í so máta. Hinvegin so er ætlanin í sambandi við umskipanina at meta um, hvørt tað organisatoriskt er møguligt at skipa nýggja stovnin soleiðis, at granskingin gerst so óheft sum tilber.

Vinnumálaráðið, Jarðfeingi og leiðslan fyri stovnarnar á Skálatrøð eru farin undir arbeiðið viðvíkjandi hølisviðurskiftunum.


Vinnumálaráðið, tann 23. apríl 2012



Johan Dahl
landsstýrismaður

mandag den 23. april 2012

Pínliga flaggdagsferð løgmans



Tað finnast ikki orð fyri hvussu pínlig flaggdagsferð løgmans til London er. Og fullkomiliga óskiljandi er tað, at landsins leiðari ikki eigur so frætt av gefühl, at hann ikki ístaðin heldir seg langt burtur. Havandi í huga, at hann júst hevur gjørt av, at stongja sendistovuna í einum av heimsins størstu og týdningarmestu høvuðsstaðum. Heldur áttu vit at sett okkum visjónir og mál um at víðka og útbyggja samstarvið við Stóra Bretland.  

Nei, hann velur heldur, ambráður, at bjóða til veitslu! Og henda veitsla - sum í veruleikanum er eitt ervi - skal haldast inni undir skjúrtufaldinum á donsku sendikvinnuni, har føroyingar í London kanska sleppa innum. Um tey altso hava minst til at tekna seg, so tey fáa eina innbjóðing. Merkið skal hátíðarhaldast, og spennandi verður at sjá um tað blánar í einum horni í stovuni, har Dannebrog og danska skjaldramerkið sjálvsagt eiga heiðursplássið. Vit kunnu íhvussu er vera viss um at tað rodnar.

Er onki mark fyri undirbrotligheitini og manglandi pli-kensluni hjá okkara fremsta leiðara?
Eg skilji hetta ikki, men kanska finst ein frágreiðing. Tað hevði sømt seg, um løgmaður gevur Føroya fólki eina grundgeving, ið kann kasta ljós á endamálið við ferðini?

Eg øvundi ikki støðuna hjá røðuskrivandi embætisfólkinum, sum helst kýtir seg fyri at pynta uppá og rættvísgera tann absurda sjónleikin, sum gestirnir verða vitni til.

Heldur átti landsstýrið at satsa stórt uppá Bretland. Fyrst og fremst við at tora at stuðla eini flogrutu til London minst tvær ferðir um vikuna í eitt 3-5 ára skeið, fyri at leggja lunnar undir at hendan ruta við tíðini kann hvíla í sær sjálvum. Og í øðrum lagi við at víðka sendistovuna við at skipa eina útflutningsstovu. Útflutningsstovan skal hjálpa og vegleiða føroyska vinnulívinum at knýta røttu sambondini, so Føroyar kann fáa handilsligt gagn av hesum veldiga marknaði. Fyri ikki at tala um síðuvinningar av øllum hugsandi slagi innan mentan, ítrótt, útbúgving og á mongum øðrum økjum.

Um vit tordu at satsa uppá at styrkja samband og samvinnu við Stóra Bretland, er ivaleyst, at serliga ferðavinnan hevði upplivað eitt kvantum-lop. Við regluligum ferðasambandi hevði tað eisini verðið gjørligt at pendla millum heimstað í Føroyum og arbeiði í London ella øvugt. Hetta hevði verið eitt stig á leiðini til fólkavøkstur, tí á henda hátt fáa vit knýtt føroyingar, ið eru búsitandi og lesandi í Stóra Bretlandi tættari til føroyska samfelagið.

Bara hugflogið setir mørk fyri øllum vakstrarmøguleikunum, ið liggja í styrktum sambandi við Bretland. Men samgongan velur heldur at vinda Merkið í stong fyri at hátíðarhalda, at vit pakka saman og avbyrgja okkum frá umheiminum. Congratulations. Well done.

mandag den 16. april 2012

Fyrispurningur til Bjørn Kalsø um nýskipan av fólkaskúlanum


Munnligur fyrispurningur
til
Bjørn Kalsø, landsstýrismann í mentamálum
viðvíkjandi umskipan av bygnaðinum í fólkaskúlanum 


1.     Hvussu ætlar landsstýrismaðurin at skipa framtíðar bygnaðin í fólkaskúlanum, fyri at náa málinum um at skerja fólkaskúlan við 16mió komandi 5 árini, utttan at lækka um undirvísingarstøðið?
2.     Hvat verður ítøkiliga meint við, at ”fylla næmingar í flokkar, sum ikki hava fult næmingatal?
3.     Verður talan um at skapa færri og sterkari skúlaeindir?
4.     Verður hetta bert gjørt um kommunurnar verða færri í tali, ella verður tað gjørt óansæð úrslitið av kommunusamanleggingum?
5.     Um tað verður gjørt óansæð úrslitið av kommunusamanlegging, hvussu verður farið fram?


Viðmerkingar:
Í uppskotinum til játtanarkarmar hevur landsstýrið uppskot um skúlanýskipan. Tað er sera áhugavert at fáa landsstýrismannin at útgreina, hvussu skúlanýskipanin skal fara fram.

Í dag eru 54 fólkaskúlar í landinum, harav tríggir eru skipaðir sum frí/privatskúlar. Av teimum 51 fólkaskúlunum, hava 10 skúlar færri enn 10 næmingar og 17 skúlar færri enn 50 næmingar. Tað er eyðsæð, at so smáir skúlar, hava verri møguleika at geva næmingum eins góða og fjølbroytta frálæru og skúlagongd sum heild, sum næmingar í størri skúlaeindum fáa.

Tað er tí eitt gott mál at seta sær, at skapa færri og sterkari skúlaeindir í fólkaskúlanum, - um tað er málið. Ikki bara tí, at tað er óneyðuga dýrt at reka fólkaskúlan við verandi bygnaði, men fyrst og fremst tí, at allir næmingar í føroyska fólkaskúlanum, sum er, ikki hava sama tilboð. Tað er tó sera týdningarmikið, at henda nýskipan fer fram í tøttum samstarvi við avvarandi partar og høvuðsdentur má vera á, at styrkja fakliga støðið og trivnaðin fyri næmingar kring alt landið

Fólkaskúlin skal spara 16 milliónir kr. fram til 2017, men smbrt landsstýrismanninum, kan hetta gerast uttan at dygdin versnar ella at næmingarnir fáa verri undirvísing. Sum skilst, skal hetta gerast við at fylla fleiri næmingar í flokkar, sum ikki hava fult næmingatal. Hetta ljóðar tó sum ein sera einføld loysn uppá eina stóra avbjóðing. Tosað verður sostatt um færri og størri flokkar, men ikki um avleiðingin verður færri skúlar, sum tað neyðturviliga má enda við. Tí má almenningurin fáa greiðu á, hvat meint verður við at fylla uppí flokkar.

Eisini er nógv ógreitt viðv. Ábyrgdarbýtinum av fólkaskúlanum millum land og kommunur. Hvussu ætlar landsstýrismaðurin skjótt at fáa greiðu á hesum ábyrgdarbýti, so nýskipanirnar kunnu henda og harvið sparingarnar røkkast? Um tað ikki eydnast at fáa eina avtalu um ábyrgdarbýtið við kommunurnar skjótt, má tað ikki henda, at sparingin rakar fólkaskúlan yvir ein kamb. Tí seinastu árini er spart nógv innan hetta økið – tímajáttanin er støðugt minkað, játtanin til vikarar er sera lítil eins og játtan til rokni/lesiskeið og til serligan tørv er skorin inn á bein.

Um rætt verður borið at, er ongin ivi um at fólkaskúlin kann rekast bíligari enn hann er í dag. Men hetta má gerast við einari breiðari og fleksiblari tilgongd, har ymisk tiltøk verða tikin í nýtslu fyri at røkka ein effektivari, bíligari og betri skúla. Tí tykist tað sera einfalt, at siga, at henda nýskipan skal røkkast bert við at fylla fleiri næmingar inn í skúlastovurnar.




Á Løgtingi, 16. Apríl 2012

Gunvør Balle
Løgtingskvinna

lørdag den 14. april 2012

Dalton bandin og bókhaldararnir


Fyrr í vikuni vóru játtanarkarmarnir til 1. viðgerð í Tinginum. Fekk hesa deja vu-kensluna til vikurnar áðrenn jól, har stórmál, sum hava avleiðingar langt fram í tíðina, grundleggjandi vórðu broytt yvir høvdið á øllum Føroya fólki. Ófantaligar samanleggingar og ógvusligar sparingar á týðandi økjum og í eini parentes verður nevnt, at pensjónsaldurin skal hækkast longu frá komandi ári! Kenni tað sum vit eru statistar í einum vánaligum western-filmi, har høvuðsleikararnir kappast um hvør er skjótastur at trýsta á avtrekkjaran. Áðrenn dustið hevur lagt seg hava hesir cowboyarar rænt og brotið niður tað teir kunnu, og vit standa eftir í toftunum, meðan Dalton-bandin ríður grínandi burtur í sólsetrinum við tjóvagóðsinum. Men her er ongin Lucky Luke at hóma, sum orðnar paragraffirnar fyri okkum.

Visjónir og mál eru sum jólalundi í framløgdu kørmunum. Ongar ætlanir um vinnuliga menning, nýskipanir ella hvussu vit røkka fólkavøkstri. Onki sum ber boð um hvørjar Føroyar vit vilja hava. Samgongan hevur misskilt sína uppgávu, og heldir seg vera bókhaldarar, ið skulu reka landið sum eitt virki, har einasta málið er at fáa hallið vekk. Mantraið er, at fáa javnvág á fíggjarlógina í 2016. Tí er hetta endamál blivið umberingin fyri at niðurlaga grundleggjandi tænastur sum eitt samfelag SKAL átaka sær, sum td útbúgving og heilsa og aðrar íløgur í framtíðina. Men hetta er ikki P/f Føroyar, ið skal rekast við bókhaldara brillum, har debet og kredit skal javnviga. Búskaparfrøðingar vissa okkum um, at hallið er ikki varandi, men ein avleiðing av at inntøkurnar hava svikið í nøkur ár orsakað av alheims fíggjarkreppuni. Útflutningurin og privata nýtslan er við at koma væl fyri seg, so hallið fer at minka av sær sjálvum, uttan at so ógvuslig og oyðileggjandi inntriv eru neyðug. Tí er spurningurin, um hallið bara er umberingin fyri at reka ekstreman høgrapolitikk, sum hevur minimalstatin sum endamál, har tað almenna nærum ongar tænastur veitir og hvør sær sjálvum bjarga má.

57 milliónir skulu sparast innan útbúgving, gransking og mentan. Vorðið sum vinnara-samfelag. Og samstundis sum samgongan skarvar so ógvusliga av hesum øki, sum skapar mest trivnað, menning og fólkavøkstur, ditta tey sær at skriva “Onnur viðurskifti, sum hava stóran týdning fyri at fáa fólk at støðast í Føroyum, og fyri at fáa føroyingar at flyta heimaftur til Føroyar, eru  útbúgvingar- og bústaðaviðurskiftini. Her eru eisini glottar fyri framman.”

Nei, her er heldur ongir glottar fyri framman. Gamaní, miðnámsskúlin í Marknagili verður loksins bygdur, hóast seinkaður, men so er eisini alt sagt. Fólkaskúlin - sjálvt grundarlagið undir framtíðini hjá børnum okkara - skal spara 16 mió. At skerja játtanina til Setrið merkir færri útbúgvingartilboð til tey ungu og fer sjálvandi at leiða til enn størri fráflyting. Umframt at vit senda eitt so ólukkuliga skeivt signal út, við at skerja okkara einasta universitet, sum frammanundan er afturúrsiglt og hevur vantað raðfesting.

At steðga luttøkuni í granskingarsamstarvinum við ES, við orsøkini at skipanin verður broytt,  so vit ikki longur hava møguleika at vera at-limir, er ússaligasta umbering hugsast kann. Um vit fyrst minka játtanina til gransking, er ómetaliga torført at hækka hana aftur. Tí eiga vit at varðveita hesa játtan og heldur brúka hana til gransking heima hjá okkum sjálvum, um ivamálið við ES veruliga vísir seg at vera rætt. Hoyrdi sendimann okkara í Brússel siga, at hetta neyvan verður veruleiki, tí her eru fleiri leikir eftir. Men hjá samgonguni er hetta funnin fressur, tí hon hevur onki forstáilsi fyri hvat gransking hevur at siga fyri eitt samfelag sum okkara, og fyri at fáa vælútbugvið fólk at flyta heim. Hon skilir tað ikki.

Og eg kundi hildið áfram - ÚSUN stuðulin skal broytast til lán, soleiðis at vit nú bara eggja okkara ungdómi at lesa í Danmark. Onki Tjóðleikhús at hóma osfr osfr.

Nær vaknar onkur í samgonguni og sær at tað ber ikki til, bert at stýra eftir einum nulli á fíggjarlógini? Flestu av hesum skeivu avgerðunum og óneyðugu sparingunum skulu bakkast aftur seinni og avleiðingarnar fara at raka okkum sum ein boomerang, tí tað sum er sett út í kortið merkir lægri vøkstur og størri fólkafráflyting og tað er ikki tað okkum tørvar.

onsdag den 11. april 2012

Fyrispurningur um samanlegging av stovnum, settur Johan Dahl, landsstýrismanni, (at svara skrivliga eftir TS § 52a)


Fyrispurningur eftir Tingskipanini § 52a.

Fyrispurningur um samanlegging av stovnum, settur Johan Dahl, landsstýrismanni, (at svara skrivliga eftir TS § 52a) 

1.     Ætlar landsstýrismaðurin framvegis at leggja Jarðfeingi saman við eftirlits stovnunum á Skálatrøð?
2.     Um ja, hvørjar eru grundgevingarnar?

Viðmerkingar:
Vinnumálaráðið hevur fingið hoyringsskriv aftur frá Jarðfeingi, um ætlanirnar at leggja stovnin saman við eftirlitsstovnunum á Skálatrøð. Útgangsstøðið fyri svarinum frá Jarðfeingi er, at málið hjá landsstýrismanninum er effektivisering, meðan samanlegging er amboðið. Í drúgvum uppriti mælir Jarðfeingi staðiliga landsstýris­manninum frá at fremja hesar ætlanir, tí talan verður ikki um effektivisering, heldur hinvegin.

Beint aftaná hoyringsskrivið frá Jarðfeingi kom Búskaparfrágreiðingin hjá landsstýrinum. Í henni stendur: ” Í 2012 verða eftirlitini á Skálatrøð, Skráseting Føroya, Kappingareftirlitið og Jarðfeingi  samanløgd í ein stovn, sum eftir ætlan verður nevndur Vinnustýrið. ”

Sostatt tykist avgerð longu vera tikin um, at hesir stovnar skulu leggjast saman, uttan mun til saklig og faklig argument, ið vísa á, at als eingin sparing spyrst burturúr, heldur hinvegin.

Jarðfeingi skrivar:
”Ført varð fram í skitsuni hjá Vinnumálaráðnum um samanlegging og effektivisering, at ein samanlegging av Jarðfeingi og fyristingini á Skálatrøð kann skapa góðar karmar og menning fyri vinnuna á landi og herundir leitingarvirksemi eftir kolvetni. Hetta er ein misskiljing, tí tað er oljuleiting, ið skapar møguleikar fyri vinnuligum virksemi – ikki øvugt.”

Jarðfeingi førir harumframt fram, at ein flyting oman á Skálatrøð er kostnaðarmikil, millum annað tí at um nýggj høli skulu innrættast, má tað væntast at hava munandi kostnað við sær, antin sum íløga ella sum hægri leigukostnaður, samanborið við verandi leigukostnað í Hoyvík. Eisini verður víst á týdningin av, at vísindaliga virksemið á stovninum framhaldandi verður óheft, og at alt virksemið á Jarðfeingi við vissu fer at verða darvað, um tað skal leggjast saman við eftirlitsvirkseminum á Skálatrøð.

Tað eru tí nógv og vælgrundað argument fyri, at endamálið hjá landsstýrismanninum við at leggja stovnarnar saman – nevniliga effektivisering – als ikki verður rokkið við hesum ætlanum, heldur hinvegin, verður talan um meirkostnað, og at virksemi á Jarðfeingi verður darvað við at verða lagt saman við so øðrvísi virkismentan.

Tí er tað sera umráðandi at fáa at vita, um landsstýrismaðurin tekur tilmæli frá Jarðfeingi til eftirtektar og steðgar ætlanini um at leggja stovnarnar saman. Um landsstýrismaðurin hinvegin heldur fast um sína ætlan, er tað av stórum almennum áhuga at fáa greiði á, hvørjar grundgevingar kunnu rættvísgera, at samanleggingin kortini verður framd.



Á Løgtingi, 11. apríl 2012

Gunvør Balle

onsdag den 4. april 2012

Vegurin til vøkstur í Útnorði er - útbúgving, mentan, samhaldsfesti og fullveldi


Løgtingsnevndin fyri Útnorðursamstarv hevur júst verið á tema-ráðstevnu í Ilulissat í Grønlandi. Útnorðurráðið er samstarv millum tingnevndir í Løgtinginum, grønlendska Landstinginum og íslendska Altinginum. Útnorðurráðið samstarvar um mál av felags týdningi og áhuga fyri londini trý og leggur rekommendatiónir fram fyri parlamentini til støðutakan. Tað var t.d Útnorðurráðið, ið kom við uppskotinum um at seta Demokratia á stovn, sum Løgtingið samtykti.

Evnið hesuferð var “Leikluturin hjá Útnorði í altjóða samfelagnum, við serligum fokus á Arktis”. Umframt at vit høvdu eina ómetaliga góða ferð, upplivdu bergtakandi grønlendsku náttúruna og nutu stuttligar og hugnaligar løtur saman við grønlendsku og íslendsku frændum okkara, kom sera nógv áhugavert fram í framløgunum á ráðstevnuni.

Eitt tema, sum var afturvendandi hjá fleiri av fyrilesturhaldarunum var, at londini í Útnorði stríðast við felags avbjóðingina at gera samfelagið áhugavert hjá ungdóminum og kvinnunum at støðast í. Um vit vinna á hesi avbjóðing, eru grundleggjandi fyritreytirnar til staðar fyri at tryggja framtíðar vøkstur og menning í samfeløgunum. Fram komu ymisk boð uppá hesa avbjóðing:

1. Útbúgving, kreativitetur og livandi mentan eru millum týdningarmestu fokusøkir fyri at skapa trivnað og fáa ungt fólk og kvinnur at støðast.
2. At samfelagið er sosialt rættvíst hevur somuleiðis avgerandi týdning fyri framhaldandi vøkstri og menning. Hetta merkir ikki bert, at tað ikki er ov stórur inntøkumunur hjá fólki, men eisini at tilfeingið í landinum verður umsitið soleiðis, at flestøll kenna, at tey onkursvegna fáa lut í ríkidøminum. Eitt samfelag, har meirilutin følir seg sum áskoðarar til at nøkur fá sleppa at taka lut og hava fingið serrættindi, skapar mistrivnað og fráflyting.
3. At vit sum sjálvstøðug lond – og við einari atkvøðu í ST - høvdu haft munandi størri møguleika at fingið ávirkan á okkara framtiðar leiklut í arktis og í altjóða samfelagnum sum heild. Tað er ein óheppin ójavnvág í samstarvinum í Útnorðurráðnum, at Ísland einsamalt er fræls tjóð, meðan Føroyar og Grønland ikki hava fult innlit og ræði á egnum viðurskiftum.

Gleddist veruliga um at hoyra hesar greiningar frá ymsu serfrøðingunum. Tí hetta eru júst tær hugsjónir, ið eru okkara hjartamál í Tjóðveldi:

Útbúgving, mentan, samhaldsfesti og fullveldi.

Tí er tað ein vanlukka, at sitandi Landsstýrið tekur avgerðir, sum uppá allar mátar ganga beint ímóti hesum hugsjónum. Tí vit vita, at tær skulu allar vendast og rættast upp aftur. Men tað átti at verið heilt heilt óneyðugt.