Vegurin til vøkstur í Útnorði er - útbúgving, mentan, samhaldsfesti og fullveldi

Løgtingsnevndin fyri Útnorðursamstarv hevur júst verið á tema-ráðstevnu í Ilulissat í Grønlandi. Útnorðurráðið er samstarv millum tingnevndir í Løgtinginum, grønlendska Landstinginum og íslendska Altinginum. Útnorðurráðið samstarvar um mál av felags týdningi og áhuga fyri londini trý og leggur rekommendatiónir fram fyri parlamentini til støðutakan. Tað var t.d Útnorðurráðið, ið kom við uppskotinum um at seta Demokratia á stovn, sum Løgtingið samtykti.

Evnið hesuferð var “Leikluturin hjá Útnorði í altjóða samfelagnum, við serligum fokus á Arktis”. Umframt at vit høvdu eina ómetaliga góða ferð, upplivdu bergtakandi grønlendsku náttúruna og nutu stuttligar og hugnaligar løtur saman við grønlendsku og íslendsku frændum okkara, kom sera nógv áhugavert fram í framløgunum á ráðstevnuni.

Eitt tema, sum var afturvendandi hjá fleiri av fyrilesturhaldarunum var, at londini í Útnorði stríðast við felags avbjóðingina at gera samfelagið áhugavert hjá ungdóminum og kvinnunum at støðast í. Um vit vinna á hesi avbjóðing, eru grundleggjandi fyritreytirnar til staðar fyri at tryggja framtíðar vøkstur og menning í samfeløgunum. Fram komu ymisk boð uppá hesa avbjóðing:

1. Útbúgving, kreativitetur og livandi mentan eru millum týdningarmestu fokusøkir fyri at skapa trivnað og fáa ungt fólk og kvinnur at støðast.
2. At samfelagið er sosialt rættvíst hevur somuleiðis avgerandi týdning fyri framhaldandi vøkstri og menning. Hetta merkir ikki bert, at tað ikki er ov stórur inntøkumunur hjá fólki, men eisini at tilfeingið í landinum verður umsitið soleiðis, at flestøll kenna, at tey onkursvegna fáa lut í ríkidøminum. Eitt samfelag, har meirilutin følir seg sum áskoðarar til at nøkur fá sleppa at taka lut og hava fingið serrættindi, skapar mistrivnað og fráflyting.
3. At vit sum sjálvstøðug lond – og við einari atkvøðu í ST - høvdu haft munandi størri møguleika at fingið ávirkan á okkara framtiðar leiklut í arktis og í altjóða samfelagnum sum heild. Tað er ein óheppin ójavnvág í samstarvinum í Útnorðurráðnum, at Ísland einsamalt er fræls tjóð, meðan Føroyar og Grønland ikki hava fult innlit og ræði á egnum viðurskiftum.

Gleddist veruliga um at hoyra hesar greiningar frá ymsu serfrøðingunum. Tí hetta eru júst tær hugsjónir, ið eru okkara hjartamál í Tjóðveldi:

Útbúgving, mentan, samhaldsfesti og fullveldi.

Tí er tað ein vanlukka, at sitandi Landsstýrið tekur avgerðir, sum uppá allar mátar ganga beint ímóti hesum hugsjónum. Tí vit vita, at tær skulu allar vendast og rættast upp aftur. Men tað átti at verið heilt heilt óneyðugt.