Svar
upp á
fyrispurning
eftir Tingskipanini § 52a. Fyrispurningur frá Gunvør Balle, løgtingskvinnu, nr.
4/2013 um forskúlar, settur Bjørn Kalsø, landsstýrismanni í mentamálum, (at
svara skrivliga eftir TS § 52a).
Fyrispurningurin
er soljóðandi:
1.
Hvar liggur
málið viðv. lýsing av kunngerðini um forskúlar?
2.
Hvør hevur
fingið kunngerðina til hoyringar, og hvørjar viðmerkingar eru komnar?
3.
Hvørjar
ætlanir hevur landsstýrismaðurin viðv. stovnan av fleiri forskúlum?
4.
Hvussu eru
eftirmetingarnar av forskúlaskipanini gjørdar, og hvat hava tær víst?
5.
Hvussu ætlar
landsstýrismaðurin at tryggja, at námsfrøðiligi serkunnleikin verður hoyrdur í
avgerðum, sum viðvíkja børnum undir skúlaaldri, sum t.d. í málum viðv.
stovnsetan av forskúlum?
6.
Hvør skal hava
leiðsluna í framtíðar forskúlum - lærarar ella pedagogar, ella verður talan um
tvíbýtta leiðslu?
Svar
Til. 1: Kunngerðin um skipan og læring í forskúla er kunngjørd og
sett í gildi frá skúlaársbyrjan skúlaárið 2013/14.
Til 2: Uppskotið til kunngerð hevur verið til hoyringar hjá Føroya
Pedagogfelag, Føroya Lærarafelag, Kommunusamskipan Føroya og Føroya
Kommunufelag.
Viðmerkingar frá hoyringarpørtunum snúðu seg um ábyrgdarbýtið,
leiðsluviðurskifti, setanarviðurskifti, starvsfólk, gjøld, innihald í
forskúlatilboðnum, staðseting, skúlaaldur o.a.
Mentamálaráðið hevur í tann mun tað hevur verið gjørligt gingið
hoyringarpørtunum á møti og lagað kunngerðina til eftir innkomnu
viðmerkingunum, har tað hevur verið møguligt.
Til 3: Í §4, stk. 4 í løgtingslóg nr. 125
frá 20. juni 1997 um fólkaskúlan, sum broytt við løgtingslóg nr. 64 frá 7. juni
2007 og løgtingslóg nr. 67 frá 26. mai 2011, er ásett, at kommunum
kann verða loyvt at seta 1 árs forskúlaflokk/ar á stovn eftir gjøllari reglum,
sum landsstýrismaðurin setur. Tað er sostatt ikki landsstýrismaðurin, men
kommunurnar, sum taka stig til at skipa forskúla. Men landsstýrismaðurin skal
sambært lógini tryggja, at reglur
eru á økinum, so heimild er fyri tí virksemi, sum verður skipað í
forskúlaflokkunum.
Og tað eru hesar lógarásettu reglur, landsstýrismaðurin hevur fingið til vega
við kunngerðini um skipan og læring í forskúla.
Tvær kommunur hava fingið
loyvi til at skipa forskúla, men av tí at ongar reglur hava verið, sum ásett í
§ 4, stk 4 í fólkaskúlalógini, so hava Runavíkar Kommuna og Eysturkommuna
fingið loyvi til at stovna forskúla eftir eini royndarskipan, sum hevur verið
kjølfest í uppskotinum til kunngerð um skipan og læring í forskúla. Harumframt
er forskúli í Sankta Frans skúla, sum av fyrstan tíð hevði forskúla sum
privatur skúli, men sum helt fram við hesum virksemi eftir, at kommunan yvirtók
skúlan. Forskúlin í Sankta Frans skúla hevur fimti ár á baki.
Eisini er heimilað
Frískúlanum Kelduni at skipa forskúla sbrt. § 2, stk. 2 í løgtingslóg
nr. 46 frá 26. mars 2002 um frískúlar, har ásett er, at landsstýrismaðurin kann
geva loyvi til, at forskúlaflokkar og undirvísing eftir 9. skúlaár koma undir
lógina.
Til 4: Eftirmetingar eru gjørdar í Skúlaspíranum, sum er
forskúlin í Eysturkommunu. Niðurstøðan í eftirmetingini er, at tey, ið varða av
forskúlanum: Kommuna, skúli, pedagogar, lærarar, foreldur og næmingar sum heild
hava verið væl nøgd við skipanina.
Til 5: Leiðslan á staðnum hevur
saman við starvsfólkunum í forskúlanum ábyrgd av at tryggja, at virksemið
verður skipað við atliti at einstaka næminginum, við støði í galdandi lóg og
reglum, og at innihaldið er greinað og lagað sambært hesum viðurskiftum.
Mentamálaráðið fer eisini at fylgja við arbeiðnum í forskúlunum , soleiðis at hesir javnan
verða eftirmettir. Ætlanin er eisini at gera greiðar námsætlanir fyri forskúlan
í samstarvi við allar avvarðandi partar.
Harafturat er mín ætlan, í samstarvi við kommufeløgini og Føroya
Pedagogfelag at endurskoða Dagstovnaráðið,
sum skal veita landsstýrismanninum ráð og vegleiðing í m.a. námsfrøðiligum
spurningum innan forskúlaøkið, á sama hátt sum Fólkaskúlaráðið ráðgevur landsstýrismanninum
um fólkaskúlan.
Umráðandi er eisini, at Førleikastovan verður tikin við upp á ráð í
sernámsfrøðiligum spurningum.
Til 6: Sambært galdandi reglum, so er skúlaleiðarin á
staðnum eisini leiðari fyri forskúlan. Forskúlaflokkar, sum verða skipaðir við heimild í fólkaskúlalógini, eru
partur av fólkaskúlanum á staðnum, og í viðmerkingunum til fólkaskúlalógina
verður m.a. sagt, at lógargrundarlagið verður
at finna í teimum ásetingum, sum
standa í tí broyttu fólkaskúlalógini, og at tá ið næmingur er
innskrivaður í ein forskúlaflokk, so
eru rættindi og skyldur hjá foreldrunum og næmingi tey somu,
sum um næmingurin var í
undirvísingarskyldugum aldri.
Tað er týdningarmikið at leggja sær í geyma, at kunngerðin um skipan og
læring í forskúla als ikki snýr seg um at broyta fólkaskúlalógina, soleiðis at
skúlaaldurin verður lækkaður. Í hesum føri snýr tað seg um, at
heimildargrundarlagið hjá landsstýrismanninum at loyva kommunum sbrt. § 4, stk.
4 í fólkaskúlalógini at seta á stovn forskúlaflokkar skal vera í lagi, og at
børnini kunnu fáa væl tilrættaløgd og mennandi tilboð.
Eg vil somuleiðis undirstrika, at talan er um eitt tilboð, sum kommunur
sjálvar kunnu velja at gera nýtslu av.
Kunngerðin hevur tí ikki ávirkan á tey forskúlalíknandi tilboð, sum
fleiri kommunur við góðum úrsliti í mong ár hava valt at veita elstu børnunum á
teirra dagstovnum.
Vinarliga
Mentamálaráðið
Bjørn
Kalsø
landsstýrismaður
Ingen kommentarer:
Send en kommentar